Waarom heb ik last van tinnitus?
Als je continu of afwisselend, een geluid hoort, zonder dat er iets is dat het geluid voorbrengt, dan kun je zeggen dat je last hebt van tinnitus. Het kan gaan om allerlei geluiden: piepen, brommen, ruisen, fluiten, suizen, muzikale geluiden, hoog of laag, hard of zacht. Zelfs in een volstrekt geluidsdichte kamer hoor je dan dat geluid.
Hoe dat kan? Wel, laten we eerst op een rij zetten hoe we geluid verwerken. Als je in de stad loopt, dan komen er allerlei geluiden op je af. Pratende mensen, een tram die voorbij rijdt, een auto die toetert, een scooter die langs scheurt. Al die geluiden worden als geluidsgolven opgevangen door je oren. Je oren zijn dus de microfoons, die deze geluidsgolven opvangen en omzetten in elektrische stroompjes, die via zenuwbanen naar een bepaald deel van je hersenen gaan. Dat deel van je hersenen heet de auditieve cortex of ook wel gehoorschors genoemd. In dit deel van je hersenen worden die elektrische stroompjes verwerkt en ervaren als geluid. Dat deel van je hersenen kun je dus zien als je luidspreker. Dit deel van de hersenen stuurt vervolgens de elektrische stroompjes door naar andere delen van de hersenen, waar bijvoorbeeld het geheugen huist, die de geluiden kan herkennen, of naar het aandachtcentrum die kan vaststellen waar het geluid vandaan komt, van links, rechts, voor, achter, ver weg of dichtbij.
Ook gaan er elektrische stroompjes naar centra, waar emoties huizen, zodat je vaststelt of je de geluiden prettig vindt of juist niet, of de geluiden je misschien storen of wellicht op gevaar duiden, als er bijvoorbeeld luid getoeterd wordt terwijl je oversteekt. Ook gaan elektrische stroompjes naar het centrum waar je gedachten vormt. De hersencentra van het horen, de aandacht, het herinneren, de emoties en het denken staan dus met elkaar in contact.
Je hersenen bestaan uit ingewikkelde hersencellen en daar heb je wel 100 miljard van. Elke hersencel heeft weer contact met zo’n honderd andere hersencellen, dus dat zijn al zo’n 10.000 miljard contactjes. En in dat enorme netwerk krioelen oneindig veel elektrische stroompjes. Al die hersencellen ontvangen elektrische stroompjes, verwerken elektrische stroompjes en zenden elektrische stroompjes uit. Met al je zintuigen, zien, ruiken, proeven, horen, voelen, sta je hierdoor in contact met de buitenwereld. Je hele lichaam stuurt signalen naar je hersenen en je hersenen sturen op hun beurt weer signalen naar je lichaam, zoals naar je spieren en je organen.
Wat gebeurt er nu als je tinnitus hebt? Zoals de wetenschap het op dit moment ziet gaat er op de een of andere manier iets mis in de communicatie tussen de oren en de gehoorschors. Misschien dat er ergens een kleine storing zit, waarop de gehoorschors uit zichzelf overactief wordt. Waardoor zo’n kleine storing optreedt is nog steeds niet duidelijk. Misschien dat het komt doordat bij het vorderen van de leeftijd het gehoor wat achteruit gaat, misschien komt het door het langdurig blootstaan aan veel lawaai. Het kan zijn dat het komt door de bijwerking van een medicijn, of door een trauma, we weten het niet.
Wat we wel weten is, dat wanneer eenmaal zo’n overactiviteit ontstaat, het vaak de standaard wordt, met andere worden, eenmaal overactief, altijd overactief. Nou maken onze hersenen ook nog allerlei stofjes aan die allemaal een eigen functie hebben. Zo is er een stofje dat door de hersenen wordt aangemaakt om de activiteit van de hersencellen wat te stimuleren (dat stofje heet glutamaat) en er is een stofje dat aangemaakt wordt om de werking van de hersencellen wat af te remmen (dat stofje heet Gaba). We veronderstellen dat bij tinnitus géén Gaba wordt aangemaakt bij de gehoorschors.
Wanneer mensen een tijdje veel lawaai horen gaan hun oren piepen of suizen. Bij een luidruchtig feest in een café, of bij een festival als Lowland, Pinkpop of de Zwarte Cross, is dat bij iedereen die geen oordopjes draagt, wel het geval. Maar dat gaat na korte tijd wel weer over. Gaba doet dan zijn werk.
Als het suizen of piepen te lang aanhoudt, dan gaat er iets anders gebeuren. Je vindt het vervelend, je ergert je er aan. Je denkt wat duurt het lang voordat het weggaat, gaat het wel weg, het zal toch wel weggaan, stel je voor dat het niet weggaat. Door dat denken en door je ergernis, blijft je aandacht gevestigd op dat suizen of piepen en wordt het ervaren van het geluid daardoor versterkt, waardoor de stress toeneemt en het denken toeneemt en de aandacht op het geluid toeneemt en de ergernis toeneemt en .........
Het is als een vicieuze cirkel waarin je terecht bent gekomen.
Een ander belangrijke functie die onze hersenen hebben is het filteren van de informatie die we met onze zintuigen ontvangen. Als je heel geconcentreerd aan het werk bent of iets aan het doen bent, dan gaat alle aandacht daar naar uit en filteren je hersenen alle informatie weg die op dat moment niet belangrijk is. Alles wat voor jou dan bewust of onbewust onbelangrijk is merk je dan niet op.
Het kan dus zijn dat als je heel geconcentreerd iets doet, je het geluid van de tinnitus even niet ervaart, het wordt dan weg gefilterd.
Om van de last van tinnitus bevrijd te raken is het belangrijk om uit die vicieuze cirkel te komen. Om zo ver te komen dat voor jou het geluid van tinnitus niet meer belangrijk is, dat het je emotioneel nog maar weinig meer doet, dat het je niet meer bezig houdt, dat je er nauwelijks meer aan denkt, dat je er geen aandacht meer aan schenkt,, dat het weg gefilterd wordt.